Döviz kurundaki artışın nedenlerine bakıldığında Hazine Müsteşarlığı’nın gerçekleştirdiği tahvil ihalelerine teklif veren bankaların tutumları dikkat çekiyor.

Konuya yakın kaynaklar, devlet tahvili satış ihalesinde bir yabancı bankanın tek başına tahvillerin %68’ini almasının faizi yükselttiğini kaydederek, 2 yıllık tahvil faizinin %13,98 gibi rekor seviyeye çıktığını dile getirdiler.

Türkiye’nin makro ekonomik değişkenlerinde ve jeo-politik risklerinde bir haftada hiçbir şey değişmezken döviz kurundaki artışın nedenlerine bakıldığında Hazine Müsteşarlığı’nın gerçekleştirdiği tahvil ihalelerine teklif veren bankaların tutumları dikkat çekiyor.

Hazinenin düzenlediği tahvil ihalesinde son haftalarda ortaya çıkan yüksek faizin nedenine dikkat çeken ekonomi kurmayları, borçlanma amaçlı düzenlenen devlet tahvili satış ihalesinde bir yabancı bankanın tek başına tahvillerin % 68’ini almasının faizi yükselttiğini kaydettiler. Kurmaylar, böylece 2 yıllık tahvil faizinin oranı yüzde 13,98 gibi bir rekor seviyeye çıktığını dile getirdiler.

TEK KURUMA VERİLMEMELİ

İhalelerin ‘bir kişi ya da kurumun tek başına teklif vermesini önlemek için’ yapıldığını kaydeden ekonomi kurmayları, aynı yabancı bankanın hazinenin yeni tahvil ihalesine yaklaşılırken, önceki ihalede aldığı tahvilleri elden çıkardığını kaydetti. Bu bankanın geçtiğimiz hafta ise döviz kurunda pozisyon aldığını ifade eden kurmaylar, “Kur 3.80’lerden 3,98’lere çıktı. Bu şekilde hazine tahvil ihalesinde yüksek montanlı teklif vererek çok miktarda tahvili alan bir yabancı banka, hem tahvil faizi belirleyici olmasıyla, hem de kura dönerek dövizi yükseltip kazandı” tespiti yaptılar.

DAHA YÜKSEK FAİZE OYNUYORLAR

Bu yabancı bankanın hazinenin yapacağı yeni tahvil ihalesinde ise daha yüksek faizle borç vermek için harekete geçtiğini anlatan kurmaylar, “Bunun gibi birkaç tur attığı zaman bütün piyasanın hali onların vicdanına kalıyor” değerlendirmesi yaptılar.

SERBEST PİYASA İLE İZAH EDİLEMEZ

Yaşanan bu durumun ‘risk var, risk olduğu için kur artıyor’ sözleriyle izah edilemeyeceğini anlatan kurmaylar, “Bu durum serbest piyasa çerçevesinde izah edilemez. Hazine ihalelerinin bir regülasyona tabi olması lazım. Bir bankanın yüzde 68 gibi bir oranla tahvilleri toplamasına düzenleme getirilmesi lazım. Rekabetçilik yok. Yüzde 68’ini aldığın zaman faizi o banka belirliyor” ifadelerini kullandı.

5,3 katı teklif varken faiz niye düşmez
Tahvil ihalelerinde söz konusu şekilde bir dengesizlik varken, yapılan ihaleye ‘5,3 katı teklif geldi’ şeklinde yaklaşılmasının da hatalı olduğunu anlatan ekonomi kurmayları, “Yüzde 68’ini alacak kadar hacimli girince faizi o banka belirlemiş oluyor. Hazine daha yüksek faizden borç para almış oluyor. Tahvil ihalesine verilen teklifler için ‘yabancı ilgisi çok yoğun’ diye seviniyoruz, ama 5,3 katı talep geldi deniliyorsa, faizin daha aşağı inmesi lazım. Ama inmiyor. Bunun iyi değerlendirilmesi gerek” tespiti yaptılar.